روغن گردشی، روغنی است که در یک سیستم روغن کاری گردشی مورد استفاده قرار گرفته و از طریق پمپ های روغن، به صورت جریان پیوسته در مدار به گردش درآمده و به نقاطی که نیاز به روانکاری دارند، فرستاده می شود. سپس این روغن به مخزن بازگشته و پس از عمل فیلتراسیون و درصورت نیاز عمل خنک کردن مجددا مورد استفاده قرار می گیرد.

سیستم های روغن گردشی معمولا هنگامی استفاده می شود که نیاز به دفع مقدار زیادی گرما از سیستم باشد آلودگی زیاد در مدت زمان کارکرد، در روغن وارد می شود. در این سیستم های روانکاری، بااستفاده از یک مخزن مرکزی، روغن به تمامی مناطقی که نیاز به روانکاری دارن فرستاده می شود

یک سیستم روانکاری گردشی شامل قسمت های زیر است:

• مخزن

حجم مخازن روغن به عوامل مختلفی بستگی دارد. در صورتی که روغن برگشتی به مخازن دارای آلودگی زیادی باشد، مخزن باید حداقل دارای توقف۴۰دقیقه ای باشد تا این آلودگی ها از روغن جدا می شوند. درصورت تمیز بودن روغن برگشتی، می توان زمان توقف را در مخازن به کمتر از ۱۰ دقیقه کاهش داد. عامل موثر دیگری که باید در نظر گرفته شود، توانایی مخازن در انتقال گرما است. استفاده از یک مخزن بزرگتر می تواندموجب صرفه جویی در استفاده از مبدل های حرارتی و وسایل کنترل دما شود.

• گرمایش مخزن
  

  معمولا از انواع روش های گرمایش در مخازن استفاده می شود. مهم ترین دلیل این امر این است که اکثر وسایل کنترل جریان در یک سیستم روانکاری از نوع شیر های ساده سوزنی یا اریفیس می باشد و همچنین استفاده از این روش ها سبب ایجاد ثبات در گرانروی روغن می شود. گرانروی روغن را می توان با اندکی بالاتر نگه داشتن دمای سیستم از دما محیط کنترل کرد.دلیل استفاده از گرم کن در مخازن ایجاد سیالیت مناسب در شرایط دما سرد و کمک به جدایی هوا از روغن برگشتی می باشد. سیستم گرمایش می تواند به صورت الکتریکی یا با استفاده از بخار باشد. هر دوی این روش ها نیاز به کنترل سطح روغن و کنترل سطح روغن دما دارند.

• پمپ

معمولا از پمپ های جابجایی مثبت (دنده ای یا پیچشی ) در این سیستم ها استفاده می شود. ضمنا گریز از مرکز نیز در مواردی که گرارنروی کمی مورد نیاز باشد ، مورد استفاده قرار می گیرد ( مانند سیستم روغن توربین ). پمپ های پیستونی نیز در کاربردهای فشار بالا به کار می روند. پمپ ها معمولا با استفاده از یک موتور الکتریکی کار می کنند.

• فیلتر

نوع فیلترها ی مورد استفاده به سطح تمیزی از روغن بستگی دارد. در صورت وجود آلودگی قابل ملاحضه در روغن و وجود وسایل حساس مانند یاتاقان ها در یک سیستم، معمولا از دو فیلتر ک به صورت سری در مدار قرار داده شده اند، به منظور فیلتراسیون روغن استفاده می شود.

• سرمایش

از سیستم سرمایشی در مخازن تنها هنگامی استفاده می شود که به علت وجود اصطکاک در فرایند روغن کاری، روغن که بیش از اندازه گرم شده باشد و این گرما به صورت طبیعی ازروغن خارج نشود. در صورت خنک نکردن روغن، گرمای بیش اندازه موجب خرابی روغن می گردد.

• سیستم کنترل و اندازه گیری

تمامی سیستم های بالا نیاز به وسایل و پارامترهای فراوانی به منظور کنترل عملکرد سیستم روانکاری دارند. از سیستم های کنترل به منظور کنترل جریان گردشی استفاده می شود.

روغن برگشتی در این سیستم ها، پس از بازگشت به مخزن، در مرحله مختلف آب، آلودگی ها و هوای موجود در آن جدا می شود. معمولا عملیات جداسازی را باگرما و مغناطیس انجام می دهند. پیش از توزیع روغن به اجزایی که باید روانکاری شوند، روغن را از درون میکرو فیلترو درصورت نیاز از درون سانتریفیوژ که در مسیر فرعی روغن نصب شده است، نیز عبور می دهند. ابعاد مخزن به مقدار جدایی آب و هوا از روغن گرانروی آن بستگی دارد.

جدا شدن از آب و رها سازی هوا، دو ویژگی روغن های سیستم های گردشی می باشند، همچنین این روغن ها باید در طول کارکرد، پایداری خوبی دربرابراکسید شدن داشته باشند. روغن های گردشی تعویض نمی شوند، بلکه معمولا در سیستم های گردشی همواره مقداری روغن تازه وارد سیستم می کنند تا خواص روغن حفظ شود.

استاندارد هایی که بیشتر در مورد روغن گردشی مورد استفاده قرار می کیرد، عبارتند از:

• روغن های روانکار CL ( استاندارد DYN 51517 Part 2 )
• روغن های L-TD ( استاندارد DIN 51515 )
• روغن های CLP ( استاندارد DIN 51517Part 3، در مواردی که خاصیت تحمل بار بیشتری مورد نیاز است.)

همه این روغن ها، روغن های معدنی با کیفیت پالایش بسیار خوب بوده و خاصیت خوب جدا شدن از آب و هوا را دارند. در صورت نیاز مواد افزودنی بازدارنده اکسیداسیون، بازدارنده خوردگی و برخی اوقات مواد افزودنی افزاینده ظرفیت تحمل بار نیز در این روغن ها استفاده می شود.

ترجمه:تامین روانکار دایان