عبارت برایت استاک را به دفعات در مورد برخی روغن‌ها می‌شنوم. آیا می‌توانید معنی این عبارت را توضیح دهید و این که روغن‌های برایت استاک چه تفاوتی با سایر روغن‌ها دارند؟

برایت استاک به روغن پایه اطلاق می‌شود. معمولا روغن پایه‌ی گروه I را روغن بدون حلال (SN) یا برایت استاک (BS) می‌گویند. این نوع روغن‌ها در تولید روانکارها و افزودنی‌های روانکار استفاده می‌شوند، اما معمولا افزودنی ندارند.

حلال روغن‌های پایه‌ی گروه I با یک فرایند پالایش ساده، تصفیه می‌شود. به همین دلیل است که ارزان‌ترین روغن در بازار هستند. برای روغن‌های پایه‌ی بدون حلال، فرایند پالایش بصورت زیر انجام می‌شود: پس از انجام فرایند تقطیر خلاء برروی نفت خام، استخراج حلال و سپس موم‌زدایی حلال انجام می‌شود.

روغن‌های برایت استاک تحت فرایند تکمیل آبی قرار می‌گیرند. در این فرایند، روغن در معرض گاز هیدروژن با دما و فشار نسبتا بالاتر قرار می‌گیرد تا پیوندهای مولکولی دوگانه شکسته شده و رادیکال‌های آزاد خارج شوند. در نتیجه‌ی این فرایند، مولکول‌های هیدروکربن بیشتر و خالص‌تری بدست می‌آید.

با این حال، فرایند تکمیل آبی به اندازه‌ی عملیات هیدروژنی یا شکست هیدروژنی قوی نیست. این واکنش‌ها در فرایند پالایش گروه II و III استفاده می‌شوند. روغن‌های پایه‌ی گروه II خواص ضداکسیداسیون بهتری دارند، زیرا تمام مولکول‌های هیدروکربنی در این روغن‌ها اشباع‌شده هستند. این روغن‌ها، رنگ شفاف‌تر و قیمت بالاتری نسبت به روغن‌های پایه‌ی گروه I دارند.

روغن‌های پایه‌ی گروه III بیشتر از روغن‌های پایه‌ی گروه II پالایش می‌شوند و فرایند شکست هیدروژنی معمولا با شدت بیشتری برروی این روغن‌ها انجام می‌شود (در دما و فشار بالاتر). هدف از طراحی این فرایند طولانی، دستیابی به روغن پایه‌ی خالص‌تر است. روغن‌های پایه‌ی گروه III نیز از نفت خام ساخته می‌شوند، اما اغلب به آنها هیدروکربن‌های ترکیبی (سنتزی) می‌گویند.

در برگه مشخصات محصول، عبارت «تکمیل‌شده هیدروژنی» به این معنی است که از مواد پایه‌ی BS استفاده شده است. بسته به نوع کاربرد، محصول نهایی تهیه شده از این روغن‌ها، کیفیت بالاتری نسبت به محصول نهایی بدست آمده از مواد پایه‌ی SN گروه I دارند.

تعداد پالایشگاه‌های تولید‌کننده روغن‌های پایه‌ی گروه I رو به کاهش است. بازده فرایند پالایش گروه II نیز با پیشرفت فناوری بهبود یافته است. با انجام مرحله‌ی موم‌زدایی، محصول بیشتری به ازای هر بشکه نفت بدست می‌آید.

استفاده از روغن‌های نفتنی به جای روغن‌های پارافینی برای تولید روغن‌های برایت استاک در حال افزایش است. این روغن‌های پایه، قیمت کمتری دارند و می‌توانند به کاهش هزینه‌های تولید روانکارها کمک کنند.

ترجمه:شرکت تامین روانکار دایان